پیپت پاستور شیشه‌ای (Glass Pasteur Pipette) یکی از ابزارهای ساده ولی بسیار پرکاربرد در آزمایشگاه‌های شیمی، زیست‌شناسی و پزشکی است. در ادامه توضیح کامل درباره‌ی آن و کاربردهایش آورده‌ام:
🔹 تعریف:
پیپت پاستور شیشه‌ای، لوله‌ای باریک و بلند از جنس شیشه (معمولاً شیشه بوروسیلیکات مقاوم به حرارت) است که یک سر آن باریک و نوک‌تیز و سر دیگر آن باز و صاف است.
برای کنترل مکش و تخلیه‌ی مایع، معمولاً در سر باز آن یک پوار پلاستیکی (rubber bulb) یا پمپ مکش دستی قرار می‌گیرد.
🔹 ساختار:
- طول معمول: حدود 15 تا 23 سانتی‌متر
- جنس: شیشه بوروسیلیکات (مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی)
- قطر داخلی: چند میلی‌متر
- قابل استریل شدن (در اتوکلاو یا با حرارت مستقیم)
🔹 کاربردها:
پیپت پاستور برای انتقال حجم‌های کوچک مایع استفاده می‌شود، نه برای اندازه‌گیری دقیق. از جمله کاربردهای اصلی آن:
- انتقال نمونه‌ها و محلول‌ها در مقادیر کم (چند قطره تا حدود یک میلی‌لیتر).
- برداشتن سرم یا سوپرناتانت در آزمایش‌های زیستی.
- افزودن قطره‌قطره‌ی معرف یا اسید/باز به واکنش‌ها.
- انتقال سلول یا محیط کشت در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی.
- جمع‌آوری فازهای مختلف در استخراج‌های مایع-مایع.
- در برخی موارد، با کشیدن نوک آن به شعله، می‌توان نوک بسیار باریکی برای کاربردهای خاص (مثل کار با میکروسکوپ) ایجاد کرد.
🔹 نکات ایمنی و نگهداری:
- در هنگام کار با اسید یا باز، از پوار استفاده شود (نه مکش با دهان).
- پس از استفاده باید شسته و خشک شود.
- نوک پیپت به‌راحتی می‌شکند، بنابراین باید با احتیاط جابجا شود.
- در صورت نیاز به کار استریل، می‌توان آن را در اتوکلاو یا با شعله استریل کرد.
تفاوت پیپت پاستور با سایر انواع پیپت‌های آزمایشگاهی
🔹 ۱. تعریف کلی پیپت‌ها
پیپت ابزاری برای برداشت و انتقال حجم مشخصی از مایعات است.
پیپت‌ها از نظر دقت، کاربرد، جنس و شکل با هم متفاوت‌اند و شامل چند نوع اصلی می‌شوند:
- پیپت پاستور (Pasteur Pipette)
- پیپت مدرج (Graduated Pipette)
- پیپت حجمی (Volumetric Pipette)
- میکروپیپت (Micropipette)
- پیپت خودکار (Automatic Pipette)
🔹 ۲. پیپت پاستور (Pasteur Pipette)
- جنس: شیشه‌ای یا پلاستیکی
- دقت: پایین (حجم دقیق ندارد)
- ساختار: لوله باریک با نوک ظریف، معمولاً همراه پوار لاستیکی
- کاربرد: برای انتقال یا افزودن قطره‌ای مایعات، بدون نیاز به دقت حجمی بالا
- حجم قابل انتقال: معمولاً تا ۱ میلی‌لیتر
- ویژگی خاص: ارزان، ساده، یک‌بارمصرف (در نوع پلاستیکی)، قابل استریل
🔸 مثال کاربرد: افزودن چند قطره معرف یا انتقال سوپرناتانت در سانتریفیوژ
🔹 ۳. پیپت مدرج (Graduated Pipette)
- جنس: شیشه یا پلاستیک مقاوم
- دقت: متوسط
- ساختار: بدنه مدرج با مقیاس حجم (مثلاً 0.1 تا 10 میلی‌لیتر)
- کاربرد: برای اندازه‌گیری و انتقال حجم‌های مختلف با دقت قابل‌قبول
- حجم قابل انتقال: از 1 تا 25 میلی‌لیتر
🔸 مثال کاربرد: انتقال محلول‌های استاندارد یا نمونه‌ها در کارهای شیمی تجزیه
🔹 ۴. پیپت حجمی (Volumetric Pipette)
- جنس: شیشه دقیق با کالیبراسیون بالا
- دقت: بسیار بالا
- ساختار: دارای یک حباب در وسط و تنها یک علامت حجم ثابت (مثلاً 10.00 mL)
- کاربرد: برای اندازه‌گیری و انتقال حجم دقیق یک محلول
- حجم قابل انتقال: از 1 تا 100 میلی‌لیتر (ثابت برای هر پیپت)
🔸 مثال کاربرد: تهیه محلول‌های استاندارد در آنالیزهای شیمیایی دقیق
🔹 ۵. میکروپیپت (Micropipette)
- جنس: پلاستیکی و فلزی با مکانیزم فنری
- دقت: بسیار بالا (در حد میکرولیتر)
- ساختار: دارای تنظیم حجم و نوک یک‌بارمصرف
- کاربرد: در زیست‌مولکولی، ژنتیک، PCR، و کار با DNA و پروتئین‌ها
- حجم قابل انتقال: از 0.1 تا 1000 میکرولیتر
🔸 مثال کاربرد: افزودن دقیق محلول‌ها در واکنش‌های PCR
🔹 ۶. پیپت خودکار (Automatic Pipette)
- جنس: مشابه میکروپیپت، با سیستم الکترونیکی
- دقت: بالا، با تکرارپذیری عالی
- کاربرد: برای انجام سریع و دقیق کارهای تکراری در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و کلینیکی
🔹 ۸. جمع‌بندی
- اگر فقط بخواهی مایع را جابه‌جا کنی → پیپت پاستور
- اگر بخواهی حجم نسبتاً دقیق برداری → پیپت مدرج
- اگر به حجم دقیق نیاز داری → پیپت حجمی
- اگر در کارهای زیستی و میکرولیتر کار می‌کنی → میکروپیپت
تفاوت پیپت پاستور شیشه‌ای و پیپت پاستور پلاستیکی
🔹 تعریف کلی
پیپت پاستور (Pasteur Pipette) ابزاری است برای انتقال یا افزودن قطره‌ای مایعات در آزمایشگاه.
این پیپت‌ها دو نوع اصلی دارند:
- شیشه‌ای (Glass Pasteur Pipette)
- پلاستیکی (Plastic Pasteur Pipette)
هر دو از نظر شکل ظاهری مشابه‌اند (لوله باریک با نوک مخروطی و دهانه‌ی باز برای قرار دادن پوار)،
اما از نظر ویژگی‌ها تفاوت‌های مهمی دارند 👇
🔹 کاربردهای معمول هر نوع
🧪 پیپت پاستور شیشه‌ای
- افزودن قطره‌قطره‌ی معرف‌ها یا اسیدها
- انتقال حلال‌های آلی (اتانول، تولوئن، کلروفرم و غیره)
- برداشت فازهای مختلف در استخراج مایع-مایع
- استفاده در کارهای تکرارپذیر و دقیق
- استریل‌سازی مکرر برای آزمایش‌های میکروبی یا سلولی
🧫 پیپت پاستور پلاستیکی
- انتقال ساده نمونه‌های بیولوژیکی (خون، سرم، محیط کشت)
- برداشت یا افزودن محیط کشت در کارهای سلولی
- کار در شرایط استریل (زیرا معمولاً از قبل استریل هستند)
- استفاده در کارهای سریع یا یک‌بارمصرف که شست‌وشو سخت یا خطرناک است
🔹 ۵. جمع‌بندی کوتاه
- شیشه‌ای: دقیق‌تر، مقاوم‌تر، قابل‌استفاده مجدد ولی شکننده
- پلاستیکی: ایمن‌تر، ارزان‌تر، یک‌بارمصرف ولی دقت و مقاومت شیمیایی کمتر
پیپت پاستور در چه آزمایشگاه هایی کاربرد دارد؟
🔹 ۱. آزمایشگاه شیمی (Chemistry Lab)
در آزمایشگاه‌های شیمی، پیپت پاستور شیشه‌ای کاربرد بیشتری دارد، چون در برابر حرارت و مواد شیمیایی مقاوم است.
کاربردها:
- انتقال قطره‌ای اسیدها، بازها و معرف‌ها
- افزودن کنترل‌شده‌ی چند قطره حلال در واکنش‌ها
- جداسازی فازها در استخراج مایع–مایع (liquid–liquid extraction)
- انتقال محلول‌ها از ظروف کوچک به فلاسک‌ها یا لوله‌های آزمایش
- برداشتن نمونه از محلول واکنش بدون آلوده کردن بقیه نمونه
🔸 نوع مناسب: پیپت پاستور شیشه‌ای
🔹 ۲. آزمایشگاه زیست‌شناسی (Biology Lab)
در این آزمایشگاه، هم نوع پلاستیکی و هم شیشه‌ای بسته به شرایط استفاده می‌شوند.
کاربردها:
- انتقال محلول‌های حاوی سلول، سرم، یا آنزیم‌ها
- افزودن آرام معرف‌ها یا رنگ‌ها به محیط کشت
- انتقال مایع در کار با نمونه‌های بافتی یا سلولی
- کارهای عمومی مانند شستن سلول‌ها یا افزودن بافر
🔸 نوع مناسب: بیشتر پلاستیکی (استریل و یک‌بارمصرف)، گاهی شیشه‌ای برای کارهای غیر‌استریل
🔹 ۳. آزمایشگاه میکروبیولوژی (Microbiology Lab)
در این محیط‌ها، استریل بودن ابزار بسیار مهم است، بنابراین معمولاً از پیپت پاستور پلاستیکی استریل استفاده می‌شود.
کاربردها:
- برداشت یا انتقال محیط کشت مایع
- افزودن سوسپانسیون باکتری یا قارچ به محیط جدید
- انتقال قطره‌ای مواد رنگ‌آمیزی (مثل رنگ گرم یا سافرانین)
- کار در هود میکروبی برای جلوگیری از آلودگی
🔸 نوع مناسب: پیپت پاستور پلاستیکی استریل (یک‌بارمصرف)
🔹 ۴. آزمایشگاه بیوشیمی و مولکولی (Biochemistry / Molecular Biology Lab)
در این آزمایشگاه‌ها معمولاً از هر دو نوع استفاده می‌شود، ولی دقت و آلودگی متقاطع اهمیت زیادی دارد.
کاربردها:
- افزودن دقیق معرف‌ها به واکنش‌های آنزیمی
- انتقال نمونه‌های DNA، RNA یا پروتئین
- جمع‌آوری سوپرناتانت پس از سانتریفیوژ
- تهیه نمونه‌ها برای اسپکتروفتومتر یا الکتروفورز
🔸 نوع مناسب: پلاستیکی (برای جلوگیری از آلودگی)، یا شیشه‌ای برای کار با حلال‌های آلی
🔹 ۵. آزمایشگاه پزشکی و کلینیکی (Clinical / Diagnostic Labs)
در آزمایشگاه‌های بیمارستانی یا تشخیصی، معمولاً از پیپت پاستور پلاستیکی استریل استفاده می‌شود.
کاربردها:
- انتقال نمونه خون، سرم، یا ادرار
- افزودن معرف‌ها در آزمایش‌های بیوشیمیایی
- انتقال سرم به میکروتیوب‌ها یا کیت‌های تست
- کار با نمونه‌های آلوده یا عفونی (به‌صورت یک‌بارمصرف)
🔸 نوع مناسب: پلاستیکی استریل، برای جلوگیری از آلودگی و انتقال بیماری
🔹 ۶. آزمایشگاه‌های آموزشی (Teaching Labs)
در محیط‌های دانشگاهی یا مدارس که آموزش مقدماتی داده می‌شود، معمولاً از نوع پلاستیکی ارزان‌قیمت استفاده می‌شود.
کاربردها:
- آموزش نحوه انتقال مایع
- تمرین واکنش‌های ساده شیمیایی
- مشاهده پدیده‌های قطره‌ای یا رنگی
🔸 نوع مناسب: پلاستیکی (برای کاهش خطر شکستگی و هزینه)
خرید پیپت پاستور
پس از آشنایی با پیپت پاستور و کاربردهای آن، حال میخواهیم واردکننده اصلی پیپت پاستور در ایران را معرفی کنیم.
زرین پیرکس، واردکننده و تولیدکننده انواع شیشه آلات و لوازم آزمایشگاهی در ایران، بزرگترین واردکننده انواع پیپت از جمله پیپت پاستور شیشه ای می باشد. از این رو میتوانید با ورود به سایت زرین پیرکس یا از طریق لینک زیر، مستقیم و بدون واسطه به صورت آنلاین خرید نمایید.
امیدواریم این مطلب توانسته باشد در خصوص آشنایی با کارایی و خرید پیپت پاستور به شما کمک کرده باشد. خوشحال می شویم با نظرات خود ما را در بهبود عملکردمان یاری نمایید.